کاپشن کوهنوردی یکی از مهم‌ترین اجزای پوشاک در برنامه‌های طبیعت‌گردی و کمپینگ در فصول سرد می‌باشد؛ چون هم نقش لایه محافظ در برابر باد، باران و سرما را دارد و هم باید طوری طراحی شود که در حرکت‌های طولانی، بدن را پایدار نگه دارد. به زبان ساده، کاپشن کوهنوردی و طبیعت‌گردی متفاوت از یک کاپشن معمولی می‌باشد؛ می‌توان گفت یک یک ابزار ایمنی برای کنترل شرایط بدن در محیط‌های متغیر و گاهی خطرناک محسوب می‌شود.

ویژگی‌های مهم یک کاپشن کمپینگ و کوهنوردی مناسب

• اولین ویژگی یک کاپشن کوهنوردی خوب، تناسب با سیستم لایه‌پوشی (Layering) است. در کوهستان، پوشاک را معمولاً به سه لایه تقسیم می‌کنند: لایه‌ی اول یا پایه (تنفسی)، لایه میانی (گرمایشی) و لایه بیرونی یا شل (محافظ). کاپشن کوهنوردی باید به‌عنوان لایه بیرونی یا در بعضی مدل‌ها به‌صورت کاپشن دوپوش(سه‌کاره)، با این سیستم هماهنگ باشد؛ یعنی نه آن‌قدر تنگ باشد که حرکت را محدود کند و نه آن‌قدر گشاد که گرما هدر برود و باد داخلش بپیچد.
• دومین ویژگی، محافظت در برابر شرایط جوی است. کاپشن‌های فنی معمولاً یا بادگیر (Windproof) هستند، یا ضدآب (Waterproof)، یا هر دو. این محافظت باید واقعی و قابل اتکا باشد؛ یعنی پارچه و دوخت‌ها در برابر نفوذ آب و باد مقاومت داشته باشند. کاپشن‌هایی که درزهای آب‌بندی‌شده (Sealed Seams) و زیپ‌های ضدآب دارند، در برنامه‌های بارانی یا برفی عملکرد مطمئن‌تری ارائه می‌دهند.
• سومین ویژگی، تنفس‌پذیری و مدیریت رطوبت است. در کوهنوردی، حتی در هوای سرد هم بدن عرق می‌کند. اگر کاپشن نتواند بخار و رطوبت را به بیرون منتقل کند، لایه‌های زیرین خیس می‌شوند و همین رطوبت در توقف‌های کوتاه می‌تواند بدن را به‌سرعت سرد کند. بنابراین کاپشن کوهنوردی باید تعادل خوبی بین «ضدباد/ضدآب بودن» و «تنفس‌پذیری» داشته باشد. وجود زیپ‌های تهویه زیر بغل یا طراحی کانال‌های خروج بخار، یک امتیاز مهم است.
• چهارمین ویژگی، وزن، حجم و قابلیت حمل است. در طبیعت‌گردی و کمپینگ، مخصوصاً برنامه‌های کوله‌کشی، هر گرم وزن اهمیت دارد. یک کاپشن استاندارد باید سبک باشد و در صورت نیاز، به‌راحتی داخل کوله جمع شود. به همین دلیل، بسیاری از مدل‌های حرفه‌ای طراحی پک‌شونده (Packable) دارند و فضای کمی می‌گیرند.
• و در نهایت، جزئیات کاربردی کاپشن را دست‌کم نگیرید: کلاه قابل تنظیم و سازگار با کلاه ایمنی(درصورت استفاده از آن)، یقه بلند برای پوشش گردن، سرآستین‌های چسبی یا کشی برای جلوگیری از ورود باد، جیب‌های در دسترس حتی هنگام بستن کوله، و برش ارگونومیک که در حرکت‌های دست و شانه مزاحمت ایجاد نکند. این جزئیات همان چیزهایی هستند که یک کاپشن «معمولی» را از یک کاپشن «کوهنوردی واقعی» جدا می‌کنند.

راهنمای انتخاب کاپشن مناسب برای کوهنوردی و کمپینگ

انتخاب کاپشن مناسب، یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در آماده‌سازی برای برنامه‌های طبیعت‌گردی و صعود و کمپینگ است؛ چون این لایه بیرونی مستقیماً با باد، باران، برف و افت دما درگیر می‌شود.

1. پیش از خرید، ابتدا باید نوع برنامه و فصل استفاده را مشخص کنید. برای مسیرهای سبک و هوای معتدل، یک کاپشن طبیعت‌گردی سبک و تنفس‌پذیر کافی است؛ اما در ارتفاعات سرد یا برنامه‌های زمستانی، به کاپشن زمستانی کوهنوردی با عایق قوی‌تر نیاز خواهید داشت.
2. عامل بعدی، میزان محافظت در برابر رطوبت و باد است. اگر در منطقه‌های بارانی یا برفی فعالیت می‌کنید، کاپشن ضدآب یا مدل هایی مانند کاپشن گورتکس انتخاب بهتری هستند، چون هم نفوذ آب را محدود می‌کنند و هم امکان خروج بخار تعریق را می‌دهند. در مقابل، اگر تمرکز شما روی فعالیت‌های پرتحرک در هوای خشک است، مدل‌های بادگیر یا سافت‌شل که سبک‌تر و تنفس‌پذیرترند، عملکرد راحت‌تری خواهند داشت.
3. به عایق داخلی نیز توجه کنید. کاپشن‌های پر (down) گرمای بالایی دارند و برای سرماهای خشک عالی‌اند، اما در محیط‌های مرطوب کارایی‌شان کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، کاپشن‌های با عایق الیاف مصنوعی انتخاب مطمئن‌تری هستند، چون حتی در رطوبت هم تا حد زیادی گرما را حفظ می‌کنند.
   وزن و قابلیت فشرده‌سازی هم در کوهنوردی اهمیت دارد؛ کاپشن باید سبک باشد و فضای زیادی در کوله نگیرد، به‌ویژه برای برنامه‌های چندروزه یا ارتفاعات. همچنین فیت لباس باید طوری باشد که روی لایه‌های میانی به‌راحتی پوشیده شود و در حرکت دست، شانه و بالاتنه محدودیت ایجاد نکند. وجود کلاه قابل تنظیم، زیپ‌های مقاوم، جیب‌های کاربردی و دوخت تقویت‌شده نیز جزو ویژگی‌هایی است که ارزش خرید یک کاپشن حرفه‌ای را بالا می‌برد.
4. در نهایت، با در نظر گرفتن فصل، میزان تحرک، شرایط جوی و نوع مسیر، می‌توانید میان مدل‌های مختلف پوشاک کوهنوردی بهترین گزینه را انتخاب کنید. محصولات این صفحه به شما کمک می‌کنند کاپشنی متناسب با نیازتان پیدا کنید و با خیال راحت برنامه‌ی بعدی خود را آغاز کنید.

تفاوت کاپشن پر، گورتکس و الیاف مصنوعی در طبیعت‌گردی (مزایا و معایب)

در انتخاب کاپشن کوهنوردی، شناخت متریال نقش تعیین‌کننده‌ای دارد؛ چون هر نوع ساختار برای شرایط مشخصی طراحی شده است. سه گزینه‌ی رایج در پوشاک کوهستانی شامل کاپشن پر (down)، کاپشن گورتکس و کاپشن با عایق الیاف مصنوعی است که هرکدام کارکرد متفاوتی دارند.
کاپشن پر کوهنوردی به‌دلیل نسبت گرما به وزن بسیار بالا، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای هوای سرد و خشک است. این مدل‌ها سبک، فشرده و بسیار گرم هستند و برای صعودهای زمستانی در ارتفاعات یا کمپ‌های سرد عملکرد عالی دارند. با این حال، نقطه‌ضعف اصلی پر حساسیت به رطوبت است؛ وقتی خیس شود، خاصیت عایق خود را از دست می‌دهد و دیرتر خشک می‌شود. بنابراین در برنامه‌های مرطوب یا بارانی، باید حتماً با یک لایه بیرونی ضدآب استفاده شود.
در مقابل، کاپشن گورتکس بیشتر به عنوان یک لایه بیرونی شناخته می‌شود، نه عایق حرارتی. مزیت اصلی آن ضدآب و ضدباد بودن همراه با تنفس‌پذیری بالا است؛ یعنی اجازه نمی‌دهد بارش یا باد به بدن نفوذ کند و هم‌زمان بخار تعریق از داخل خارج می‌شود. این ویژگی‌ها گورتکس را برای طبیعت‌گردی بارانی، کوهنوردی در برف و شرایط جوی ناپایدار ایده‌آل می‌کند. محدودیت آن این است که به‌تنهایی گرمای زیادی تولید نمی‌کند و برای سرماهای شدید باید با بیس‌لایر و لایه میانی همراه شود. همچنین معمولاً قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های دیگر دارد.
کاپشن الیاف مصنوعی کوهنوردی گزینه‌ی میانه و همه‌کاره محسوب می‌شود. این نوع عایق حتی در رطوبت هم تا حد زیادی گرمای خود را حفظ می‌کند و سریع‌تر از پر خشک می‌شود؛ بنابراین برای هوای نمناک، جنگل، یا برنامه‌های چندروزه انتخاب مطمئنی است. از طرف دیگر، نسبت گرما به وزن آن معمولاً کمتر از پر است و کمی حجیم‌تر در کوله جا می‌گیرد، اما در عوض نگهداری ساده‌تر و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری دارد.

سوالات متداول